Περισσότερα για την πρόληψη λοιμώξεων

Όπως είναι γνωστό και ευρέως αποδεκτό η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία. Η πρόληψη κατά των λοιμώξεων περιλαμβάνει τον συστηματικό εμβολιασμό και την απολύμανση.

Ο εμβολιασμός βοηθάει το ανθρώπινο σώμα να αποκρούσει μια ενδεχόμενη επίθεση μικροοργανισμών, ενώ του δίνει την ευκαιρία να «αναγνωρίσει» τους πιθανούς εισβολείς πριν ασθενήσει και με τον χρόνο να χτίσει την κατάλληλη άμυνα (τα αντισώματα).

Η απολύμανση σκοτώνει ή αδρανοποιεί τους μικροοργανισμούς πριν αυτοί εισέλθουν στον (ανθρώπινο) οργανισμό και είναι αναμφίβολα μια εξαιρετικά λογική στρατηγική ειδικά την σημερινή εποχή όπου με την ανάπτυξη νέων ιών πανδημίας γρίπης, δεν υπάρχουν διαθέσιμα εμβόλια τουλάχιστον για το αρχικό αλλά κρίσιμο χρονικό διάστημα ανάπτυξης του ιού.

Το αντισηπτικό είναι αντιμικροβιακή ουσία,

η οποία ρίχνεται σε έναν ζωντανό ιστό/δέρμα για να μειώσει την πιθανότητα εμφάνισης λοίμωξης ή σήψης. Γενικά το αντισηπτικό διαφέρει από το αντιβιοτικό, το οποίο έχει την ικανότητα να εξουδετερώσει με ασφάλεια τα βακτήρια μέσα στο σώμα. Επίσης το αντισηπτικό διαφέρει από το απολυμαντικό, το οποίο καταστρέφει τους μικροοργανισμούς που βρίσκονται σε άβια αντικείμενα.

Μερικά αντισηπτικά είναι ικανά να καταστρέφουν τα μικρόβια που βρίσκονται στο σώμα, ενώ άλλα είναι βακτηριοστατικά και περιορίζονται στην ικανότητα εμποδισμού ή αναστολής της ανάπτυξης τους.

Tο αντισηπτικό είναι ένα προϊόν σε
υγρή ή τζελ μορφή,

το οποίο έχει, συνήθως, ως βάση την αιθανόλη. Η αιθανόλη (οινόπνευμα ή αλκοόλ) έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αλληλεπιδράσει άμεσα με τις πρωτεΐνες της μεμβράνης των μικροβίων, προκαλώντας διαμορφωτικές αλλαγές και επηρεάζοντας έτσι τη λειτουργία τους. Έτσι, στη σωστή συγκέντρωση μπορεί να καταστρέψει μικρόβια, όπως βακτήρια και ιούς.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Ποια είναι η σωστή περιεκτικότητα αλκοόλης;

Τα πιο διαδεδομένα αντισηπτικά χεριών του εμπορίου περιέχουν είτε αιθανόλη (αιθυλική αλκοόλη) είτε ισοπροπανόλη (ισοπροπυλική αλκοόλη).

Ο Παγκόσμιος Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) συστήνει τη χρήση αλκοολούχου αντισηπτικού διαλύματος με τουλάχιστον 60% αιθυλικής αλκοόλης ή 70% ισοπροπυλικής αλκοόλης.

Μια μελέτη έδειξε ότι η αιθυλική αλκοόλη, με 70% συγκέντρωση, είναι ένα ισχυρό μικροβιοκτόνο ευρέος φάσματος και θεωρείται καλύτερος απολυμαντικός παράγοντας από την ισοπροπυλική αλκοόλη. [3]

Επίσης, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) προτείνουν τη χρήση αλκοολούχων αντισηπτικών με τουλάχιστον 60% αιθυλική αλκοόλη. [2] Αυτό το ποσοστό αιθυλικής αλκοόλης είναι δραστικό κατά του ιού της διάρροιας των βοοειδών, του ιού της ηπατίτιδας C, του ιού Ζίκα και του νοροϊού.

Είναι αποτελεσματικό έναντι του κορωνοϊού;

Προς το παρόν δεν υπάρχει εγκεκριμένη θεραπεία έναντι της νόσου Covid-19, γι’αυτό είναι απαραίτητο να ακολουθείτε τα μέτρα πρόληψης και προστασίας.

Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) απαντάει ότι ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της εξάπλωσης λοιμώξεων και τη μείωση του κινδύνου νόσησης είναι το πλύσιμο των χεριών με απλό σαπούνι και νερό, για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω εάν το σαπούνι και το νερό δεν είναι διαθέσιμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το αλκοολούχο αντισηπτικό διάλυμα με τουλάχιστον 60% αιθυλική αλκοόλη.

Να σημειωθεί ότι ο FDA συνεργάζεται με κυβερνητικούς εταίρους των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων για την αντιμετώπιση της πανδημία που προκλήθηκε από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2.

Επιπλέον, σε μια πρόσφατη έρευνα, αποδείχθηκε η αποτελεσματικότητα των συνιστώμενων από τον ΠΟΥ συνθέσεις. Η αιθανόλη και η ισοπροπανόλη ήταν αποτελεσματικές στην απενεργοποίηση του ιού σε 30 δευτερόλεπτα σε συγκέντρωση > 30% (vol / vol). Το σημαντικό εύρημα αυτής της έρευνας είναι ότι το τρίψιμο των χεριών πρέπει να διαρκεί 30 δευτερόλεπτα για εξουδετέρωση του ιού.

Αντισηπτικό ή νερό και σαπούνι;

Tα CDC επισημαίνουν ότι το σαπούνι και το νερό είναι πρέπει πάντα να αποτελούν προτεραιότητα. Σε αντίθεση με το αντισηπτικό, εξουδετερώνουν μικρόβια όπως ο νοροϊός (σχετίζεται με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας), το Cryptosporidium και το Clostridioides difficile.

Η αποτελεσματικότητα του αντισηπτικού με βάση την αιθανόλη, μελετήθηκε σε πραγματικές συνθήκες χρήσης σε περιοχές χωρίς οικιακή ύδρευση, όπως είναι η Νταρ ες Σαλάμ, η μεγαλύτερη πόλη της Τανζανίας. Σε αυτήν τη μελέτη, το απολυμαντικό χεριών λειτούργησε εξίσου καλά ή και καλύτερα από το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό όσον αφορά τη μείωση της συγκέντρωσης των στελεχών του βακτηρίου E. coli (κολοβακτηρίδιο) και των στρεπτόκοκκων των κοπράνων στα χέρια, καθώς σε αυτές τις περιοχές η νοσηρότητα και η θνησιμότητα από διαρροϊκή νόσο είναι υψηλή.

Αντίθετα, το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι φάνηκε να είναι αποτελεσματικό στη μείωση των των επιπέδων του E.coli και λιγότερο δραστικό στη μείωση των επιπέδων των στρεπτόκοκκων των κοπράνων στα χέρια. Το αντισηπτικό gel παρατηρήθηκε ότι μειώνει τα επίπεδα Ε. Coli και τα επίπεδα στρεπτόκοκκων κοπράνων με όμοιο τρόπο.

Ποιο είναι το καλύτερο αντισηπτικό;

Η αλόγιστη χρήση του προκαλεί ξηρό και σκασμένο δέρμα. Η αλκοόλη ανάλογα τη συγκέντωσή της διαλύει τα λιπίδια της εξωτερικής στιβάδας της επιδερμίδας. Βέβαια, η αιθανόλη τείνει να είναι λιγότερο ερεθιστική από την ισοπροπανόλη.

Όταν η επιδερμίδα παρουσιάζει “ρωγμές” τότε υπάρχει ο κίνδυνος εισχώρησης μικροβίων. Γι’αυτό πρέπει πάντοτε να διαβάζετε τις οδηγίες χρήσης του προϊόντος και να επιλέγετε ένα αντισηπτικό που να περιέχει ενυδατικούς παράγοντες.

Ακόμη, μετά από κάθε εφαρμογή μπορείτε να ενυδατώνετε τα χέρια σας με μια κρέμα χεριών ώστε να αποφύγετε την έντονη ξηρότητα και τους πιθανούς ερεθισμούς!

Είναι επικίνδυνο;

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, το καλύτερο απολυμαντικό χεριών έχει ως βάση την αιθυλική αλκοόλη. Αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για εύφλεκτο προϊόν και πρέπει να διατηρείται μακριά από θερμότητα, θερμές επιφάνειες, σπινθήρες, γυμνή φλόγα και άλλες πηγές ανάφλεξης.

Το αντισηπτικό χεριών με βάση την αιθυλική αλκοόλη μπορούν να προκαλέσουν δηλητηρίαση, εάν ένα άτομο καταπιεί περισσότερα από δύο μπουκάλια αντισηπτικού. Επομένως, κρατήστε το μακριά από τα παιδιά.

Σε κάθε περίπτωση, το αντισηπτικό χεριών είναι ασφαλές και αποτελεσματικό όταν χρησιμοποιείται την κατάλληλη στιγμή και σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης του!

4 βήματα για σωστή εφαρμογή του αντισηπτικού

Το απολυμαντικό μπορεί να λειτουργήσει όταν τα χέρια δεν είναι εμφανώς βρώμικα ή λιπαρά. Τα CDC προτείνουν τα εξής βήματα για τη σωστή χρήση του:

Διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα του προϊόντος για τη σωστή δοσολογία.

Στη συνέχεια, εφαρμόστε μια ποσότητα στην παλάμη του ενός χεριού.

Τρίψτε το απολυμαντικό στις παλάμες και ανάμεσα από τα δάχτυλα, μέχρι να στεγνώσει. Συνήθως, χρειάζονται περίπου 20 δευτερόλεπτα.

Μην σκουπίζετε ή ξεπλένετε το απολυμαντικό χειρός πριν στεγνώσει.

Ορισμοί

Καθαρισμός

ορίζεται ως η μηχανική απομάκρυνση (π.χ. με τρίψιμο) οργανικών ρύπων (π.χ αίμα, ιστοί) και ανόργανων ρύπων (π.χ. σκόνη) από μία επιφάνεια, από ένα εργαλείο, ή από τα χέρια με αποτέλεσμα τη μείωση του μικροβιακού φορτίου. Σαν διαδικασία ο καθαρισμός είναι απαραίτητο να προηγείται της απολύμανσης, της αντισηψίας και της αποστείρωσης.

Απολύμανση

είναι η διαδικασία με την οποία επιτυγχάνεται η καταστροφή των παθογόνων μικροοργανισμών αλλά όχι των ανθεκτικών τους μορφών (π.χ. σπόροι, κύστεις) με χημικές ουσίες (π.χ. αλκοόλη) ή φυσικές μεθόδους (π.χ. υψηλή θερμοκρασία) σε αντικείμενα, εργαλεία και επιφάνειες.

Αντισηψία

είναι η διαδικασία με την οποία επιτυγχάνεται η απολύμανση επί ζώντων ιστών, χεριών ή δέρματος. Σύμφωνα με Ευρωπαϊκά πρότυπα, ένα χημικό διάλυμα ορίζεται ως απολυμαντικό εφόσον καταστρέφει το 99,999% των βακτηρίων και μυκήτων και το 99,99% των ιών.

Αποστείρωση

είναι μια ελεγχόμενη διαδικασία με την οποία επιτυγχάνεται η πλήρης καταστροφή όλων των μορφών μικροοργανισμών συμπεριλαμβανομένων και των σπόρων από ένα αντικείμενο με την χρήση φυσικών μέσων (π.χ. υψηλή θερμοκρασία, ατμός υπό πίεση) ή χημικών ουσιών (π.χ. υπεροξείδιο του υδρογόνου, οξείδιο του αιθυλενίου).

Αποποίηση ευθύνης

Το περιεχόμενο του παρόντος διαδικτυακού ιστοτόπου δεν αποτελεί και δεν μπορεί να εκληφθεί ως ιατρική συμβουλή, διάγνωση, θεραπεία ή υπόδειξη.
Όλες οι πληροφορίες παρέχονται στους αναγνώστες από επαγγελματίες υγείας, αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς.
Δεν υπάρχει καμία πρόθεση το περιεχόμενο αυτό να υποκαταστήσει την εξατομικευμένη ιατρική συμβουλή, διάγνωση, πρόγνωση ή θεραπεία.